AC09 CIDADE ACCESIBLE

Objetivo

Garantir o acceso de toda a poboación aos servizos e actividades que precisen reducindo ao mesmo tempo a necesidade de transporte. Ademais, garántese o acceso a un transporte público de calidade e alcanzable, e a espazos seguros para desprazarse a pé ou en bicicleta.

¿Por qué?

O propósito do transporte e da mobilidade é acceder aos destinos, actividades, servizos e produtos. É dicir, o obxectivo de todo transporte é o acceso, non o desprazamento en si mesmo. Logrando o acceso sen necesidade de desprazarse, mediante modos máis eficientes, ou con desprazamentos máis curtos, conseguiremos reducir en gran medida o impacto negativo do transporte.

¿Cómo?

Á hora de mellorar a accesibilidade dunha cidade existen múltiples medidas a diferentes niveis, algunhas das cales son obxecto doutras fichas neste mesmo catálogo. Aquí incidirase en aspectos xerais de planificación, pero sobre todo en solucións máis puntuais, baratas, e alcanzables a curto prazo.

En xeral, a planificación das cidades debe incidir no seguintes cinco aspectos para mellorar o acceso:

• Aumentar a densidade
• Incrementar a diversidade de usos do chan, de vivenda e de opcións de transporte
• Deseñar a cidade e a súa rede viaria de forma que fomente os modos de transporte máis eficientes
• Aumentar a accesibilidade a postos de traballo ou lugares de interese, reducindo o tempo de viaxe ou eliminando a viaxe por completo.
• Diminuír a distancia ao transporte público
• Planificar o transporte público baseándose no recoñecemento das diferentes necesidades das mulleres relacionados cos seus roles, necesidades e experiencias, xa que estatisticamente, son elas as que en maior medida usan este tipo de transporte. Así mesmo, o deseño das infraestruturas e os vehículos debe facerse cunha perspectiva de xénero.

A maioría deses aspectos trátase noutras fichas, pero aquí farase fincapé na redución da necesidade do transporte. O principal obxectivo debe ser o garantir o acceso da poboación a servizos e lugares de interese sen necesidade de desprazarse. Isto pode conseguirse mediante medidas relativamente baratas e fáciles de implementar a curto prazo.

Debido a que a maioría dos desprazamentos obrigados nunha cidade están relacionados co traballo, os estudos e as actividades deportivas ou de lecer, é aí onde se deben concentrar os esforzos. Calquera medida que reduza este tipo de desprazamentos regulares terá un impacto importante. Para iso, deben contemplarse as seguintes medidas, sendo as administracións as responsables de liderar co exemplo:

• Fomento do teletraballo. En primeiro lugar, as administracións deberán liderar co exemplo, ofrecendo a posibilidade de que algúns traballos realícense desde casa ou desde lugares próximos. Ademais, deberán abrirse centros públicos nos que se poidan reservar postos de traballo temporais para aquelas persoas que non dispoñan de infraestrutura en casa. Cada barrio deberá ter este tipo de dotación.
• Os colexios e, sobre todo, as garderías, deben estar situados en zonas densamente poboadas, e non nos arredores das cidades. A normativa debería obrigar a que cada barrio ou urbanización, así como grandes centros de traballo a partir dun número de traballadores, conte cunha gardería.
• En cada barrio deberá haber instalacións deportivas, bibliotecas e outras dotacións públicas, de forma que se reduzan os desprazamentos a elas desde zonas afastadas.
• Obrigar aos grandes centros de traballo (>100 traballadores) a realizar un estudo de mobilidade xerada previamente á obtención de licenza. Este estudo avaliará a incidencia do centro de traballo sobre as diferentes redes de transporte da cidade e propoñerá medidas para reducila. Ademais, deberá estudar os patróns de mobilidade dos empregados e propoñer medidas para reducir as viaxes ou facelos máis eficientes.
• Fomentar a realización de plans de mobilidade de empresa ou plans de mobilidade persoal mediante exencións en tributos ou taxas ás empresas que tomen estas medidas.

Curitiba (Brasil). Cidade densificada e orientada ol transporte público (Google)

Comunidade sen coches en Vauban (Google)

Diferentes patrones de movilidad cando a cidade está descentralizada

Esquema de supermazá como método de xestión do transporte