EV03 RÚA ARBORADA

Obxectivo

A integración do arborado no sistema viario para a formación de conectores do Sistema Primario de Infraestrutura Verde Urbana (IVU).

Por que?

En termos de artellamento urbano e paisaxístico, a rúa arborada supón un arquetipo, un modo específico de organizar e cualificar a trama urbana, proporcionando a transición de escala entre o usuario e as frontes edificadas, conectividade visual e confort. As prestacións asociadas son:
►Paisaxísticas: O seu meirande recoñecemento aparece referido a importantes modelos urbanos coma paseos, bulevares ou salóns.
►Habitabilidade do espazo público: A cuberta arbórea contribúe á mitigación do fenómeno illa de calor ao ser un eficaz amortecedor térmico e fixar partículas contaminantes.
►Conectividade ecolóxica: A cuberta arbórea constitúe o principal estrato de conexión ecolóxica no conxunto urbano. A continuidade das copas facilita o movemento libre e a dispersión de fauna, principalmente avifauna e entomofauna. Doutra banda, a conectividade vertical queda asegurada pola la incorporación dos estratos intermedios e baixos.
►Ciclo hídrico: A existencia de vexetación obriga á presenza de superficie permeábeis, escava illada ou continua, propiciando la infiltración e reducindo a escorrentía.
►Adaptación e mitigación do cambio climático: O sistema vexetal constitúe un elemento básico para a fixación de CO2 a través do proceso fotosintético.
►Economía circular: A presenza de arborado implica a xeración de refugallo orgánico de calidade (green waste) para a elaboración doutros produtos derivados coma o compost ou o mulch. As superficies de escava permiten a incorporación destes produtos ao solo como mellora ou mecanismo de control de flora arvense.

Como?

A rúa arborada é o ámbito espacial onde se concentran a meirande parte dos conflitos derivados da relación entre medio urbano e natureza. A integración da infraestrutura gris e a verde na rúa, require un importante esforzo de planificación, deseño, execución y xestión (mantemento).
Nesta solución a árbore aparece coma elemento estrutural básico para a configuración do tramado urbano. Prescíndese completamente do seu emprego en funcións meramente ornamentais, optándose polo arborado de sombra.
Cómpre salientar que a árbore é un ser vivo complexo, composto por un sistema aéreo, toros, pólas e follas, e un sistema subterráneo igualmente xerarquizado de raíces e radículas. O sistema radicular tende a ocupar un área semellante -mesmo superior- á proxección de copa, interactuando no espazo urbano coas bases de los pavimentos circunstantes. As raíces necesitan acceder á humidade e nutrintes do solo, as follas ao carbono aéreo, sen eles as árbores non sobreviven.
►ESPAZO SOBRE SUPERFICIE: A plantación de árbores en conectores do Sistema Primario de Infraestrutura Verde Urbana (IVU) realizarase en franxas de escava continuas (largo mínimo 1,20 m). Deberá terse en conta o porte da árbore e a súa relación cos planos de fachada, procurando relacións de escala e equilibrio. Amais haberá de garantirse a non interferencia das copas no seu estado adulto. Na táboa que segue establécense as dimensións que hai que ter en conta para a consecución dun conector en función do porte arbóreo.
►ESPAZO BAIXO SUPERFICIE: Amais do desenvolvemento aéreo, na disposición da rúa arborada cómpre revisar a compatibilidade das bases do pavimento co desenvolvemento radicular. Ten que ser unha base que estabilice o pavimento, que estimule o crecemento profundo das raíces e que non interfira nas instalacións. A mellor opción -ata o momento- é o solo estrutural, unha mestura de grixo e terra vexetal que forman un sistema Terra-Pedra. Na táboa que segue establécense as dimensión mínimas do oco da escava e as características da sub-base do pavimento.

EXEMPLO ESQUEMÁTICO DE SECCIÓN
DE ALIÑAMENTO EN ESCAVA CONTINUA
A.- Largo de beirarrúa
hc.- Altura libre obstáculos
(pescozo a cruz)
S.- Envergadura de copa contida
a .- Largo mínimo da escava
P .- Profundidade da escava

Remodelación do Passeig de Sant Joan, Barcelona. Lola Domènech Arquitecta